‘Réseau ETRE’: nieuwe laureaat van de Degroof Petercam Foundation

Marie Melikov - Senior Program Manager of Degroof Petercam Foundation

Voor de Degroof Petercam Foundation is werkgelegenheid een cruciale pijler van onze welvaart. De stichting selecteert en ondersteunt ambitieuze organisaties in Europa die uitpakken met innoverende oplossingen voor een duurzame tewerkstelling. Op 4 maart heeft de jury de organisatie ‘Réseau ETRE' (Écoles de la Transition Écologique) uitgeroepen tot laureaat van dit jaar. ETRE is een Frans opleidingsnetwerk dat jongeren een beroepsopleiding biedt in de sector van de ecologische transitie.

Traject dat 20 jaar geleden begon…

Frédérick Mathis is in 2004 actief als opvoeder-begeleider in de agglomeratie van Toulouse wanneer hij beseft dat jongeren uit de buitenwijken en de periferie¹ de boot van de ecologische transitie volledig missen. De reden daarvoor is simpel: ze hebben er geen voeling mee. En dus rijst de vraag hoe je deze jongeren bij de klimaatverandering kunt betrekken? Dat is belangrijk omdat zij er uiteindelijk de grootste hinder van zullen ondervinden.

Destijds werd zijn pleidooi amper gehoord. Om zijn visie kracht bij te zetten, neemt hij de jongeren mee naar het platteland. Daar laat hij hen de grond bewerken om ze bewust te maken van de uitdagingen van morgen. Meteen rijst ook een tweede vraag: hoe kun je deze jongeren verder ondersteunen nadat ze zijn wakker geschud? Door ze te emanciperen via werk. Voor Frédérick staat professionele integratie centraal in de ecologische transitie.

Er was twintig jaar geleden echter veel minder aandacht voor de ecologische transitie dan nu. Het aanbod aan beroepsopleidingen was bovendien vrijwel onbestaande. Daarom besloot Frédérick samen met Mathilde Loisil en hun team om zelf opleidingen te ontwikkelen. Na acht jaren waarin experimenteren, innoveren, mislukken en succes boeken elkaar opvolgen, ziet de eerste Ecole de la Transition Ecologique het licht in 2017 in Lahange, een klein dorpje in het zuidoosten van Frankrijk.

etre-netwerk-laureaat-2024-degroof-petercam-foundation-img

Systemische verandering

De oprichting van tientallen nieuwe ETRE-scholen zal niet volstaan om de situatie op lange termijn te veranderen. Daarom moeten alle spelers de krachten bundelen om te voorkomen dat opleiding de zwakke schakel wordt in de ecologische transitie. Ook dat is een missie van ETRE: tonen hoe belangrijk het is om te investeren in beroepsopleidingen. De organisatie zal zowel in Parijs als in Brussel een pleidooi voeren om ervoor te zorgen dat groene arbeid de erkenning krijgt die ze verdient.

De steun van een miljoen euro van de Degroof Petercam Foundation zal onder meer voor dat pleidooi worden gebruikt. Opleidingscentra zullen er daarnaast op toezien dat de jongeren over de allernieuwste vaardigheden beschikken om de ecologische transitie mee in goede banen te leiden. Voorts zullen er in diezelfde context ook nieuwe afstudeerrichtingen worden opgericht.

De Europese Unie is gebouwd op kolen en staal. Logisch dus dat er wordt verdergegaan op dat elan voor de ecologische transitie, toch?

reseau-etre-laureat-2024-fondation-degroof-petercam-img2

Frédérick Mathis en Mathilde Loisil, oprichters van Réseau ETRE

Opleidingsinstellingen van ‘Réseau ETRE’ beogen een dubbel sociaal en maatschappelijk doel: door de vaardigheden van de ecologische transitie al doende te leren, kunnen jongeren aan hun carrière timmeren én actief meewerken aan oplossingen voor toekomstige problemen

ETRE: school voor een rechtvaardige ecologische transitie.

Deze opleidingsinstelling van de nieuwe generatie biedt een scala aan mogelijkheden:

Ten eerste een opleidingstraject dat jongeren in staat stelt om hun vaardigheden te ontwikkelen, zelfvertrouwen te kweken en de ecologische transitie te ontdekken.

Vervolgens een vervolmakingsfase waarin de studenten kennismaken met jobs die betrokken zijn bij de ecologische transitie. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen groene banen, beroepen dus die rechtstreeks verband houden met het milieu (zoals afvalverwerking, bestrijding van vervuiling, productie en verdeling van energie en water, bescherming van de natuur) en zogeheten 'vergroenende' banen die evolueren onder impuls van de ecologische transitie (circulaire economie, hernieuwbare energie, ecologische bouw, biologische tuinbouw, enz.)

Voor degenen die dat willen, is er daarna een afstudeerfase met de toekenning van een beroepscertificaat (bv. timmerman gespecialiseerd in gerecycleerd schrijnwerk) of de overstap naar bestaande opleidingen die aandacht besteden aan de ecologische transitie.

Deze gratis opleidingsinstellingen richten zich naar jongeren van 16 tot 25 jaar, zonder onderscheid. De opleiding wordt afgestemd op hun individuele behoeften.

Het initiatief is zo een groot succes dat de teams van ETRE vanuit heel Frankrijk aanvragen krijgen met het oog op de oprichting van soortgelijke instellingen.

Hoe is die grote interesse te verklaren?

De onderwijsinstellingen zijn succesvol omdat ze inspelen op een reële behoefte:

Enerzijds kampen bedrijven met een ernstig tekort aan werknemers in groene of vergroenende beroepen. Het tekort aan geschikte kandidaten is zo groot dat werkgevers stilaan wanhopig worden.

Anderzijds zijn er in Frankrijk bijna 1,4 miljoen jongeren tussen 16 en 25 jaar die geen diploma hebben en werkloos zijn. En bij velen van hen boezemt de ecologische transitie echt angst in. Deze toekomstgerichte banen bieden nieuwe kansen in eigen streek, zonder dat ze daarvoor lang hoeven te studeren.

Nieuw Europees franchisenetwerk

In 2019 mondde dit alles uit in ETRE. Vandaag beschikt de organisatie over een ervaren team van 10 medewerkers die een ontwikkelingstraject van 9 maanden hebben uitgewerkt om nieuwe ETRE-onderwijsinstellingen te openen. In die periode delen ze hun ervaring en methodologieën met kandidaat-schooldirecteurs, verschaffen ze toegang tot kant-en-klare hulpmiddelen, dompelen ze hen onder in een actieve school en besteden ze tijd aan groeps- en individuele gesprekken.

Réseau ETRE, dat als een sociale franchise is opgezet, beschikt inmiddels over 20 onderwijsinstellingen en is niet van plan het daarbij te laten. Het doel is om tegen het einde van 2024 1.200 jongeren te ondersteunen. Tegen 2028 moeten dat er zelfs 10.000 per jaar worden. Met het oog daarop wil het netwerk in elk Frans departement een ETRE-school openen. Om op die manier zoveel mogelijk jongeren op te leiden in de vaardigheden van morgen. De ambitie is daarnaast om ook een Europees franchisenetwerk te lanceren. Binnen vijf jaar zouden 10 ETRE-scholen moeten zijn opgericht buiten Frankrijk. De steun van de Degroof Petercam Foundation Award komt dus als geroepen.

Degroof Petercam Foundation Award

De Degroof Petercam Foundation zet zich reeds vijftien jaar in voor een duurzame en inclusieve samenleving waarin elkeen de kans krijgt om zich te ontwikkelen en te ontplooien. Werkgelegenheid speelt daarin een cruciale rol. De stichting ondersteunt daarom sociale actoren die innoverende oplossingen hebben bedacht om mensen vlotter aan een baan te helpen. Elk jaar selecteert en ondersteunt de stichting een innovatief project dat het potentieel heeft om een systemische verandering teweeg te brengen in ons werkgelegenheidsmodel. De Degroof Petercam Foundation Award is gecreëerd om de meest ambitieuze maatschappelijke oplossingen uit Europa te helpen financieren. Laureaten ontvangen een miljoen euro om hun project verder uit rollen. Daarnaast geniet de winnende organisatie ook gedurende vijf jaar gepersonaliseerde ondersteuning.

Ontdek meer over de Degroof Petercam Foundation Award

¹ Deze jongeren tussen 18 en 24 jaar staan ook bekend als NEET's (Not in Employment, Education or Training), omdat ze geen werk hebben en geen onderwijs of opleiding genieten.

Deel het artikel

Meer over: