Onze experten volgen de economie en de financiële markten op de voet.
verruimde-kaaimantaks-hero

De verruimde Kaaimantaks

Niko Hostyn - Head of Estate Planning Flanders
Naar jaarlijkse gewoonte bevat de programmawet van de federale regering een aantal fiscale nieuwigheden. Maar de recente verstrenging van de kaaimantaks is aanzienlijk en dat kwam toch een beetje als een verrassing. Wat houdt die verstrenging in en wat impliceert dit voor u? Niko Hostyn, Hoofd van Estate Planning Vlaanderen, geeft meer duiding.

Wat houdt de kaaimantaks in?

De kaaimantaks werd ingevoerd in 2015 en was oorspronkelijk bedoeld om “zwevend vermogen” te kunnen taxeren dat wordt aangehouden in bepaalde niet- of laag belaste (“offshore”-) structuren. Voorbeelden van dergelijke structuren zijn trusts of vennootschappen gesitueerd in belastingparadijzen. De invoering en de stelselmatige verstrenging van de kaaimantaks dient gezien te worden tegen de achtergrond van de internationale strijd tegen belastingontwijking via zogenaamde “offshore”-structuren.

Hoe wordt de kaaimantaks geheven?

Door de kaaimantaks worden de door de “offshore”-structuur (juridische constructie) ontvangen inkomsten belast alsof de oprichters van die structuren deze inkomsten zelf rechtstreeks ontvangen. Er wordt dus gedaan alsof die “offshore”-structuur zelf niet bestaat. In die zin is de kaaimantaks een “doorkijkbelasting”.

Naast deze transparante belastingheffing, dus rechtstreeks bij de oprichters, geldt er ook een belastingheffing van 30% op het ogenblik dat de structuur de inkomsten effectief uitkeert. Er is dus in principe een dubbele taxatie mogelijk in hoofde van de oprichters: enerzijds via de transparante belastingheffing en anderzijds op het ogenblik bij de uitkering.

Om dubbele belasting te vermijden geldt er echter een uitzondering op de taxatie bij uitkering indien deze inkomsten reeds eerder werden belast bij de oprichters ingevolge de transparante belastingheffing.

Op welke punten wordt de kaaimantaks strenger?

Eerst en vooral wordt het toepassingsgebied van de kaaimantaks aanzienlijk uitgebreid. Dit is onder andere het geval voor de zogenaamde besloten beleggingsfondsen of “fonds dédiés”.

Sinds 1 januari 2024 valt een besloten fonds onder de kaaimantaks indien meer dan 50% van de deelbewijzen van het fonds worden aangehouden door 1 familie of onderling verbonden personen. Als bijvoorbeeld een Luxemburgse SICAV wordt aangehouden voor meer dan 50% door leden van één familie, kan de achterliggende investeerder rechtstreeks getaxeerd worden onder toepassing van de kaaimantaks. Tot voor kort was dit enkel het geval indien de leden van de familie of de onderling verbonden personen 100% van de deelbewijzen in handen had. Bepaalde fondsen die gecontroleerd worden door 1 familie of door een heel beperkt aantal investeerders riskeren dus onder de kaaimantaks te vallen.

Zijn er nog andere entiteiten die nu onder de vernieuwde kaaimantaks vallen?

De Franse SCI of “Société Civile Immobilière” kan nu in principe ook onder de verruimde kaaimantaks vallen.

Een SCI is een entiteit die vaak wordt aangewend door Belgische rijksinwoners voor het aanhouden van onroerend goed in Frankrijk. Tot voor kort was een dergelijke SCI uitgesloten van het toepassingsgebied van de kaaimantaks. Deze specifieke uitzondering werd echter niet meer behouden onder de verruimde kaaimantaks. Daardoor kan een SCI dus onder de kaaimantaks vallen, zeker in het geval dat het onroerend goed niet verhuurd wordt.

Er zijn ook wijzigingen voor sommige belastingvrije meerwaarden op aandelen?

Een belangrijke wijziging is inderdaad dat de belastingvrije meerwaarden op aandelen die door een juridische constructie worden gerealiseerd, als het ware belastbaar worden op het ogenblik van uitkering door deze structuur. Tot voor kort was dit niet zo.

Neem nu een Luxemburgse Soparfi bijvoorbeeld die per hypothese onder de kaaimantaks valt. Indien een dergelijke Soparfi zelf meerwaarden op aandelen realiseerde die kaderden in een normaal beheer, dan was er geen transparante belastingheffing: dergelijke meerwaarden op aandelen zijn immers in de regel vrijgesteld van inkomstenbelasting. Ook bij een latere dividenduitkering door de Soparfi was er geen taxatie meer, omdat er geacht werd dat deze meerwaarden reeds hun fiscaal regime hadden ondergaan, weliswaar onder de vorm van een vrijstelling.

Wat verandert er nu voor die structuren?

Sinds 1 januari worden de vrijgestelde inkomsten (zoals meerwaarden op aandelen) expliciet geacht als niet hun fiscaal regime te hebben ondergaan. Het gevolg daarvan is dat de kaaimantaks van 30% kan geheven worden op het ogenblik dat deze meerwaarden worden uitgekeerd via een dividenduitkering.

Verder worden bepaalde handelingen door de uitbreiding van de wet beschouwd als een fictieve uitkering en zijn ze dus onderhevig aan de kaaimantaks. Dit is onder bepaalde voorwaarden het geval wanneer een oprichter bijvoorbeeld zelf of een juridische constructie verhuist naar het buitenland.

Het is duidelijk dat de kaaimantaks een erg complex fiscaal regime is, dat door de nieuwe programmawet zelfs nog complexer is geworden. Een gesprek met een expert inzake Estate Planning kan meer duidelijkheid geven.
Deel het artikel
Gereglementeerd door de Belgische Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) en de Nationale Bank van België | Alle rechten voorbehouden 2024, Degroof Petercam