De uitdagingen rond migratie

Ophélie Mortier - Responsible Investment Strategist

Hoe staat het nu precies met de immigratiecrisis in Europa? François Gemenne, professor Politieke Wetenschappen in Parijs en aan de ULB, is een expert in geopolitiek en migratiestromen. Hij gaf een stand van zaken tijdens een evenement bij Bank Degroof Petercam om onze medewerkers bewust te maken van de uitdagingen op het vlak van milieu, maatschappij en bestuur.

Drie vragen over de immigratiecrisis in Europa

Wat verstaan we onder migratie?

Immigranten, vreemdelingen, vluchtelingen enz. De uiteenlopende definities en telmethoden van de populatie kunnen verschillen van het ene land tot het andere. Het gebruik van het woord “crisis” komt door de forse stijging van het aantal asielzoekers in 2015 in de OESO-landen. Er waren bijna 1,65 miljoen nieuwe aanvragen. Een kwart daarvan waren Syriërs en 16 % Afghanen. In hetzelfde jaar woonde echter 3,3 % van de totale bevolking in een ander land dan haar geboorteland, goed voor 245 miljoen migranten. De vluchtelingen vertegenwoordigden minder dan 10 % van dit totaal.

Wat is de economische impact?

Die is bijzonder moeilijk te bepalen aangezien men hiervoor de kost van het immigratiebeleid moet berekenen, alsook de periode waarin de berekening gebeurde, de arbeidsinput en de verhoogde consumptie als gevolg van de aanwezigheid van immigranten. Dat neemt niet weg dat twee factoren vaak weinig bekend zijn.

Eerst en vooral moet men nagaan hoe belangrijk het geld is dat verstuurd wordt aan familie en naasten voor de landen van oorsprong. Voor bepaalde economieën, zoals Marokko, kunnen de inkomsten die terugvloeien naar het land in de vorm van stortingen aan familieleden enz. immers een belangrijk deel uitmaken van het bbp, soms meer dan drie keer zoveel als de ontvangen ontwikkelingshulp. Deze belangrijke hulpbron bepaalt het immigratiebeleid en andere daarmee verbonden beleidsplannen, zoals vreemdelingenstemrecht enz.

Ten tweede heeft de bewaking van de buitengrenzen van de EU sinds 2000 bijna 15 miljard euro gekost. De migranten zelf geven bijna 13 miljard euro uit om deze grenzen over te steken. Het gaat dus om bijna 28 miljard euro die verloren gaat aan de bescherming en de schending van grenzen.

Welke uitdaging vormt dit voor de duurzaamheid van een land?

We hebben migratie vaak opgeworpen als een oplossing voor de vergrijzing van onze bevolking. Immigratie kan immers een oplossing bieden voor de dalende bevolking en de toenemende afhankelijkheidsratio.

impact-economique-migrations-internationales-img1

Hongarije is hier een goed voorbeeld van. Terwijl het land grenswachten inzet aan de grens met Servië, geeft bijna 60 % van de bedrijven aan dat ze moeite hebben om werknemers aan te werven doordat de bevolking afneemt en de afhankelijkheidsratio ten opzichte van de beroepsbevolking bijna 47 % bedraagt.

Dit kan echter op korte tot middellange termijn vaak als oplossing worden overwogen. Hoewel immigratie zorgt voor een toename van de arbeidskrachten en een stijging van het aantal consumenten zit het vruchtbaarheidscijfer echter in een neerwaartse trend en heeft het de neiging om te evolueren in de richting van het nationale gemiddelde vanaf de tweede generatie immigranten.

Open geest

Migratiestromen zullen in de toekomst nog verder toenemen als gevolg van de toenemende ongelijkheid en de klimaatverandering. De kloof tussen de perceptie van migratie en de reële impact ervan neemt toe. Daarom is het belangrijk om na te gaan hoe open een land staat voor immigratie en in welke mate het nieuwkomers kan integreren. De toekenning van de asielstatus, de integratie van immigranten op de arbeidsmarkt en de afhankelijkheid van gerepatrieerde inkomsten zijn verschillende elementen waarmee de eventuele impact vanuit verschillende perspectieven kan worden beoordeeld.

Hoewel de val van de Berlijnse muur in 1989 had geleid tot de filosofie “nooit meer een muur”, werden of worden er over de hele wereld zo'n veertigtal opgetrokken. Denk maar aan de muur tussen de Verenigde Staten en Mexico, maar ook die tussen Servië en Hongarije, Finland en Rusland, of die tussen India en Bangladesh. Deze kwestie met een open geest benaderen, in plaats van zich vast te klampen aan zijn nationale identiteit, blijft waarschijnlijk het beste antwoord.

Deel het artikel

Meer over: